Τα οζίδια ή κομβία των φωνητικών πτυχών είναι η συνηθέστερη φωνοτραυματική βλάβη. Ο όρος είναι περιγραφικός και δε συνιστά παθολογοανατομική διάγνωση. Είναι εξ ορισμού αμφοτερόπλευρα, σχεδόν συμμετρικά και απαντώνται στη μεσότητα της μεμβρανώδους μοίρας των φωνητικών πτυχών. Ανταποκρίνονται καλώς στη φωνοθεραπεία. Κατά τον Sataloff αν μια βλάβη δεν ανταποκρίνεται στη φωνοθεραπεία,  τότε δεν είναι οζίδια.

Επαγγελματίες φωνής, όπως ηθοποιοί, τραγουδιστές, καθηγητές, δικηγόροι, δημοσιογράφοι έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν κομβία, κυρίως όταν δεν έχουν λάβει την απαραίτητη φωνητική εκπαίδευση.  Απαντώνται επίσης σε εξωστρεφείς προσωπικότητες, συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 18-40 και σε παιδιά.

Ιστολογικά παρατηρείται υπερπλασία του επιθηλίου, πάχυνση της βασικής μεμβράνης (basement membrane, BM) και παραγωγή ινωδονεκτίνης, ενός μορίου που παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή κολλαγόνου και στην επούλωση. Τα οζίδια αποτελούν ουσιαστικά παρουσία ουλώδους ιστού στη μεσότητα των χορδών και δικαίως αποκαλούνται συχνά  «κάλοι».

Προκαλούν χρόνια βραχνάδα που έχει διακυμάνσεις και  επιτείνεται με τη χρήση της φωνής. Τυπικά η φωνή είναι καλύτερη το πρωί και χειροτερεύει στη διάρκεια της ημέρας. Κόπωση και οδυνοφωνία είναι συχνά συμπτώματα. Στους τραγουδιστές η αλλαγή στην ποιότητα φωνής μπορεί να γίνεται αντιληπτή μόνο στο τραγούδι και όχι στην ομιλία.

Η διάγνωση θα γίνει με την ενδοσκόπηση με εύκαμπτο ή άκαμπτο ενδοσκόπιο και ιδανικά με στροβοσκόπιο. Το εύκαμπτο ενδοσκόπιο διατηρεί την ανατομία του αεραγωγού και είναι καλά ανεκτό από τους ασθενείς. Το άκαμπτο έχει το μειονέκτημα ότι αλλοιώνει ελαφρώς την ανατομία του αεραγωγού λόγω προβολής της γλώσσας και υπερέκτασης του αυχένα. Επίσης περιορίζει τις φωνητικές δυνατότητες της εξέτασης σε «ιιι» και «εεε».  Ωστόσο για βλάβες όπου η ενδοσκόπηση εστιάζει στο βλεννογόνο και στο βλεννογονικό κύμα όπως είναι τα οζίδια και οι πολύποδες, το άκαμπτο ενδοσκόπιο υπερέχει. Τα οζίδια εμφανίζονται στην ενδοσκόπηση ως λευκωπές βλάβες στη μεσότητα των χορδών.  Το βλεννογονικό κύμα είναι ελαφρώς αλλοιωμένο ενώ κατά την προσαγωγή παρατηρείται χάσμα δίκην κλεψύδρας και διαφυγή αέρα.  Μπορεί να παρατηρηθεί αυξημένη αγγείωση καθ’όλο το μήκος των φωνητικών χορδών, γεγονός που αντικατοπτρίζει την αυξημένη υπογλωττιδική πίεση που απαιτείται για να αντιμετωπιστεί η ανεπαρκής προσαγωγή.  Συχνά τα οζίδια επικαλύπτονται από βλέννη.

Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει πολύποδες, κύστεις και ψευδοκύστεις.

Η αντιμετώπιση των οζιδίων πρέπει να είναι κατ’εξοχήν συντηρητική/ συμπεριφορική και να εστιάζει σε τρεις άξονες:

  • Καλή φωνητική υγιεινή και ενυδάτωση
  • Αντιμετώπιση συνοδών παθήσεων (π.χ αλλεργίες, λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση, άσθμα κλπ)
  • Φωνοθεραπεία

Η φωνοθεραπεία βελτιώνει κατά πολύ την ποιότητα της φωνής (level of evidence: 3) αν και μπορεί να μη συνοδεύεται από πλήρη υποστροφή των οζιδίων. Ο λόγος είναι ότι τα οζίδια είναι αγειοινώδεις βλάβες και αυτό που κυρίως υποστρέφει  είναι το συνοδό οίδημα.

Η χειρουργική αντιμετώπιση πρέπει να αποτελεί την τελευταία λύση για τη συντριπτική μειοψηφία των οζιδίων που δεν ανταποκρίνονται σε συντηρητική αντιμετώπιση και να προσφέρεται πάντα σε συνδυασμό με προ- και μετεγχειρητική φωνοθεραπεία. Προτιμάται η αφαίρεση με τα ψυχρά εργαλεία φωνοχειρουργικής παρά  η χρήση LASER. Η χειρουργική αφαίρεση πρέπει να είναι ακριβής και περιορισμένη στη βλάβη. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποφεύγεται η παρωχημένη «αποφλοίωση» των φωνητικών χορδών που στερεί μόνιμα το λάρυγγα από ωφέλιμο, λειτουργικό βλεννογόνο. Η προσοχή πρέπει να στρέφεται διεγχειρητικά και στην περιοχή της πρόσθιας γωνίας καθώς ένα ποσοστό των οζιδίων συνοδεύεται από παρουσία μικροσκοπικής μεμβράνης (web).

Συχνές επιπλοκές της χειρουργικής  αντιμετώπισης αποτελούν:

  • Ανάπτυξη ουλώδους ιστού
  • Υποβλεννογόνια αιμορραγία
  • Υπολειμματική βλάβη
  • Υπερβολική αφαίρεση βλεννογόνου και εμφάνιση χορδής δίκην «δαγκωμένου μπισκότου»

Μετεγχειρητικά συστήνεται μια σύντομη περίοδος αφωνίας 2-3 ημερών.

Άλλη επιλογή θεραπείας αποτελεί η υποβλεννογόνιος έγχυση στεροειδών με ενδοστοματική ή διαδερμική προσπέλαση. Η έγχυση στεροειδών αποδεδειγμένα μειώνει το κολλαγόνο και μαλακώνει τον ουλώδη ιστό και σε άλλα σημεία του σώματος. Η χρήση ραδιοσυχνοτήτων και τo PDL LASER βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο.

Συμπερασματικά:

  • Τα οζίδια των φωνητικών χορδών είναι αμφοτερόπλευρα, σχεδόν συμμετρικά και προκαλούν μικρή μείωση του βλεννογονικού κύματος και χάσμα κατά την προσαγωγή δίκην κλεψύδρας
  • Η αντιμετώπιση πρέπει να είναι κατ’εξοχήν συντηρητική καθώς ανταποκρίνονται επιτυχώς στη φωνοθεραπεία.
  • Η χειρουργική αντιμετώπιση πρέπει να αποτελεί λύση ανάγκης, να είναι ακριβής, περιορισμένη στη βλάβη και να διατηρεί ωφέλιμο βλεννογόνο.